De 5 mooiste natuurgebieden in Limburg
Blader eens door een bundeltje toeristische folders en je zal merken dat zowat elke Belgische provincie zichzelf graag profileert als ‘de groene parel’ van ons land. Maar eerlijk is eerlijk: met (voorlopig) het enige Nationaal Park van ons land en zowat alle mogelijke landschapstypes op een oppervlakte kleiner dan het Groothertogdom Luxemburg, verdienen de Limburgers toch een bijzondere vermelding van de Onze Natuur-redactie.
1. Duinengordel: alle Kempense clichés verenigd
Goed nieuws voor wie graag geniet van het unieke landschap in de duinen, maar de files naar de Belgische kust er niet voor over heeft. Ook in de regio rond Meeuwen-Gruitrode heeft de wind het zand doen opstuiven tot heuvelachtige duinformaties – met dank aan de intensivering van de landbouw sinds de middeleeuwen. Dit exotische ogende natuurgebied van bijna 3.000 hectare, dat zich uitstrekt over de gemeenten Oudsbergen, Maaseik en Bree, vormt de noordelijke grens van het Nationaal Park Hoge Kempen.
Behalve het typische witte zand vind je hier nog een andere Kempense bekende: de dennenboom. Vanaf de 19de eeuw werden in de regio massaal dennenbossen aangeplant om de mijngangen te stutten en die immer groene jongens maken inmiddels een onlosmakelijk deel uit van het Kempense decor. Gooi nog wat paarsbloeiende heide en spiegelgladde vennen in de mix, en je hebt een postkaartje dat perfect bij het vakantiegevoel van je dagtrip naar dit natuurgebied hoort.
+ Must see: de Oudsberg, de hoogste landduin van Vlaanderen (bijna 90 meter hoog).
+ Bijzondere bewoners: de nachtzwaluw, de gladde slang en de bosbeekjuffer.
Naar de website >>
2. De Maten: unieke combinatie van nat en droog
Diep verscholen in het riet, tussen Genk en Diepenbeek, ligt een van de oudste natuurreservaten van Vlaanderen: De Maten. Als onderdeel van België’s grootste aaneengesloten vijvergebied De Wijers – ‘het land van 1.001 vijvers’ – kan je je inbeelden dat rubberlaarzen hier wel een aanrader zijn. Die waterplassen kwamen er natuurlijk niet zomaar … Daar zitten onze middeleeuwse voorouders voor iets tussen. In een poging om toch iets voedzaams uit de arme Kempense zandgronden te halen, legden ze door de afdamming van de Stiemerbeek lange ketens van vijvers aan om er vis op te kweken.
Vandaag is De Maten een Natura 2000-gebied. Een mozaïek van verschillende habitats, waar maar liefst 16 verschillende beschermde soorten leven: van de ijsvogel tot de boomkikker en van de rosse vleermuis tot de zwarte specht. Vooral watervogels en steltlopers vinden het hier het paradijs op aarde. Uniek aan dit gebied is het contrast tussen droge en natte natuur: droge heide, graslanden en landduinen enerzijds, vochtige venen en vijvers anderzijds.
+ Must hear: de typische roep van de roerdomp tijdens het broedseizoen, die klinkt als een misthoorn.
+ Bijzondere bewoners: de roerdomp, de vleesetende zonnedauw en grazende Galloway-runderen.
Naar de website >>
3. Bosland: het kindvriendelijkste bos van België
Wil je een dagje met het hele gezin van de natuur genieten zonder dat je kinderen na een halfuur al beginnen te jengelen? Stel je gps dan in richting Noord-Limburg, want Bosland staat synoniem voor meer dan 6.000 hectare onvervalst speel- en klauterplezier. Van avontuurlijke speelbossen en schattenzoektochten tot een uitkijktoren van 30 meter hoog. En je hebt vast ook al van ‘Fietsen door het Water’ en ‘Fietsen door de Bomen’ gehoord? De marketingmachine van de gemeenten Hechtel-Eksel, Pelt, Lommel en Peer draait al meer dan 15 jaar op volle toeren.
Zoals de naam van dit natuurgebied al doet vermoeden, bestaat het grotendeels uit (naald)bossen zoals het Pijnven, maar je vindt er ook heide, grasland en landduinen, doorkruist met kanalen en rivieren. Kortom, voor ieder wat wils. En dat geldt zowel voor de dagjestoeristen als voor de vaste bewoners van het gebied, want ook tal van zeldzame planten- en diersoorten zoals de boomleeuwerik, de knoflookpad en de veldparelmoervlinder voelen zich thuis in Bosland. Een paradijs voor de biodiversiteit!
+ Must see: de Sahara in Lommel, een unieke zandvlakte waar je je in de gelijknamige woestijn waant.
+ Bijzondere bewoners: de lentevuurspin, de oehoe en natuurlijk de legendarische wolf.
Naar de website >>
4. Vallei van de Zwarte Beek: grote variatie aan landschappen
Mocht je verloren lopen in de Vallei van de Zwarte Beek, dan ga je toch iets specifieker moeten zijn wanneer je de hulpdiensten contacteert om je te komen redden, want dit natuurgebied is met 1.300 hectare best omvangrijk. Vertrekken doe je best vanuit het bezoekerscentrum De Watersnip, waar je via een interactieve tentoonstelling alvast kan kennismaken met de rijkdom aan dieren en planten die in het gebied voorkomen.
Net als in De Maten kan je hier op één dag tijd een enorme variatie aan landschapstypes van je lijstje afstrepen. Zijn je voeten nat geworden tijdens de wandeling over het plankenpad door de venige beekvallei? Dan kan je ze op de heide even verderop laten drogen op de zanderige stuifduinen. Vanaf eind maart komen de mannetjes van de watersnip terug uit hun wintervakantie en moet je je oren spitsen om de bijzondere geluiden die deze vogels maken, op te vangen. Zo maken ze in hun baltsvlucht een blatend geluid – vandaar zijn bijnaam ‘hemelgeit’ – en bij valavond kan je hen in de broedtijd horen ‘kloktikken’ (een tiktak-geluid).
+ Must do: het Prikkelpad, waar je via voelkastjes, een kijkwand en een klanklabyrint je zintuigen aan het werk kan zetten.
+ Bijzondere bewoners: de watersnip, de moerassprinkhaan en de zeldzame beekprik.
Naar de website >>
5. Schulensbroek: walhalla voor vogelspotters
Het natuurgebied Schulensbroek, dat een prachtig stukje natuur vormt op de grens tussen de Haspengouwse fruitstreek, het Hageland en de Kempen, dankt zijn bestaan aan de E314. Ja, heus. Voor de aanleg van die befaamde snelweg tussen Leuven en Heerlen moest de bodem immers opgehoogd worden met zand. De put die na de zandwinning achterbleef, is nu … het Schulensmeer. De afgelopen twee jaar werd er hard gewerkt in het natuurgebied om de zanddepots rond het meer af te graven en de oorspronkelijke wetlands weer te herstellen.
Nu de natuurinrichtingswerken er stilaan op zitten, kan je weer volop van dit prachtige vogelparadijs genieten. Omdat het gebied langs een drukke trekvogelroute ligt en het meer met de omliggende graslanden wel heel aanlokkelijk is om even halt te houden, kan je hier meer dan 250 verschillende vogelsoorten spotten! Vooral de grote zilverreiger laat zich hier regelmatig bewonderen. Hou er wel rekening mee dat dit gebied dienstdoet als een wachtbekken om overstromingen te voorkomen, dus check voor je vertrekt eerst even of jouw favoriete wandelroute wel toegankelijk is.
+ Must see: het uitkijkplatform van het bezoekerscentrum, waar je met een telescoop tal van vogels kan spotten.
+ Bijzondere bewoners: de bruine kiekendief, de grote modderkruiper en – in België voorlopig enkel als trekvogel te zien – de visarend.
Naar de website >>
