Een bos planten, hoe doe je dat?
Met het ambitieuze bosuitbreidingsplan dat in 2020 gelanceerd werd, wil de Vlaamse Regering tegen 2024 maar liefst 4.000 ha extra bos realiseren in Vlaanderen. Daarvoor rekenen ze niet alleen op natuurverenigingen en overheden, maar ook op mensen zoals u en ik. Voor 1 ha nieuw bos kunnen particulieren tot € 25.000 aan subsidies ontvangen. Maar hoe begin je aan zo’n krachttoer? Voor al wie door het bos de bomen niet meer ziet, klopten we aan bij Lotte Van Nevel die als medewerker bosuitbreiding van De Bosgroepen toekomstige boseigenaars helpt bij het realiseren van hun groene droom.
“Vlaanderen telt 10 Bosgroepen”, steekt Lotte van wal. “Boseigenaars en mensen met bosplannen kunnen gratis lid worden van hun lokale Bosgroep. Met steun van de provinciale overheden en van Natuur en Bos van de Vlaamse Overheid, focussen wij ons op het ontzorgen van bebossers. We geven advies en helpen waar nodig bij het aanleggen van jouw eigen stukje topnatuur.”
Babbelen over bossen
“Daar komt immers heel wat bij kijken,” gaat Lotte verder: “In eerste instantie heb je natuurlijk een stuk grond én de nodige vergunningen nodig. Van dat laatste schrikken mensen wel eens: je mag niet zomaar de bestemming van een stuk grond wijzigen - zelfs niet als je er een groene oase wil creëren. Wij komen dan ook graag langs ter plaatse voor een uitgebreide ‘bosbabbel’ waarin we alle aspecten van het bebossen van jouw perceel overlopen. We helpen ook bij het verkrijgen van een vergunning en stellen een bebossingsplan op waarop gedetailleerd te zien is welke bomen op welke plek zullen komen.”
Welke bomen zijn geschikt voor jouw bos?
Daarvoor maakt Lotte gebruik van de lokale bodemkaarten: “We weten van elke boomsoort waar ze het best gedijt. Op arme, droge zandbodems zijn ruwe berk, inlandse eik, winterlinde, trilpopulier en grove den een goede keuze. Heb je een heel nat stuk grond, dan beperk je je best tot zwarte els, wilg, zachte berk, zwarte populier en de iepensoorten. Met een vochtige zandleemgrond zit je eigenlijk altijd goed: je kan er zowat alle inheemse bomen op planten, inclusief boskers en haagbeuk die het op andere bodemtypes minder goed doen.”
Ga je zelf plantgoed kopen en wil je aanspraak maken op subsidies, vraag dan zeker naar de herkomst van je jonge boompjes. “Om in aanmerking te komen voor een tegemoetkoming moeten alle nieuwe bomen vergezeld zijn van een ‘attest van herkomst’. Dat bewijst dat jouw bomen ontsproten zijn uit zaad van een kwaliteitsvol bos én dat ze op de juiste manier opgekweekt zijn. Alleen zo zijn we zeker dat jouw bos future-proof is en het juiste genetische materiaal bezit om in ons klimaat te floreren.”
En dan nu: planten maar!
Sommige bosplanters zijn zo enthousiast dat ze zelf de handen uit de mouwen steken. Lotte: “Het plantseizoen loopt van half november tot eind februari. Aan jouw stuk grond moet je vooraf niks doen, het plantgoed kan zo de grond in. Het geheel omploegen is niet nodig, integendeel. Hoe minder we de bodem verstoren, hoe beter! Wel raden we aan om lang gras kort te maaien, anders raakt je plantboor in geen tijd verstrikt in de stengels. Kleinere percelen, tot pakweg een halve hectare, zijn prima met de hand te beplanten. Voor grotere stukken raden we aan om met een aannemer te werken. Ook de rompslomp die daarbij komt kijken, kunnen wij uit handen nemen.”
“Jonge boompjes moet je vrij dicht bij elkaar plaatsen: vaak met slechts 2 meter afstand onderling. Omdat ze met elkaar concurreren voor het nodige zonlicht, groeien ze zo snel mogelijk recht omhoog. Pas wanneer er zogenaamde ‘kroonsluiting’ optreedt, wanneer hun kruinen dus mooi op elkaar aansluiten, gaan we het bos voor een eerste keer dunnen. We kiezen ‘toekomstbomen’ uit die de beste kansen hebben om verder te groeien. Hun directe concurrenten worden gekapt, zodat de toekomstbomen alle ruimte en licht krijgen om uit te groeien tot een stevige boom met grote kruin en dikke stam. Die twee kunnen immers niet zonder elkaar: alleen met voldoende bladmassa kan een boom genoeg lichtenergie opnemen om ook in de breedte te groeien.”
Hoeveel kost zo’n nieuw bos?
“Ik ga hier niet rond de pot draaien”, zegt Lotte, “Om een nieuw bos aan te planten moet je rekenen op zo’n €6000 per hectare. Het is een investering waar je goed over moet nadenken, want vanaf dan is jouw stuk grond voor altijd bos - je kan het niet terug omvormen tot een weide, bijvoorbeeld. Dat is ook de reden dat de Vlaamse Regering de subsidies heeft opgetrokken tot €25.000 per hectare. Die som bedraagt een pak meer dan louter de prijs van je bosaanplanting, maar compenseert ook (gedeeltelijk) voor het grondwaardeverlies dat je lijdt. Op hoeveel subsidies je precies recht hebt, hangt af van o.a. de ligging, de grootte en de omgevingsfactoren. Tijdens onze bosbabbel bekijken we welke subsidies je in jouw specifiek geval kan aanvragen. Val je uit de boot bij de Vlaamse regeling, dan bieden sommige provincies nog andere mogelijkheden om toch financiële steun te ontvangen.”
Opgelet voor mee-eters
Wanneer je al die moeite gedaan hebt om een stukje groen te creëren, staan er meteen een heleboel natuurbewoners te popelen om daar mee van te genieten. “Dat is leuk om te zien, maar liefhebbers van jong plantgoed kunnen flink wat schade aanrichten. Daarom moet je vooraf ook goed nadenken over de manier waarop je je jonge bos gaat beschermen tegen wildschade.Hazen en konijnen hou je op een afstand met een stukje gaas omheen de stammen, maar reeën laten zich daar niet door tegenhouden. De beste optie om reeën op afstand te houden is een wildraster van 1m80 omheen je bos, maar daar hangt een flink prijskaartje aan vast. Op dit moment experimenteren we met plukjes schapenwol die we aan de toppen van jonge bomen knopen - een veel goedkopere optie. De geur voorkomt dat reeën aan de twijgjes gaan knabbelen, al zijn we nog niet zeker of schapenwol ook veegschade (van reebokken die met hun gewei tegen jonge stammen schuren) voorkomt.”
Je eigen bos aanleggen?
Wil jij je steentje bijdragen aan een groener Vlaanderen en heb je een stuk grond dat je wil bebossen? Of twijfel je nog of bebossen in jouw situatie wel een goed idee is? Boek dan hier je vrijblijvende bosbabbel bij de Bosgroep uit jouw buurt.
Boek een bosbabbel
