9 waanzinnige weetjes over wantsen in huis
Met de winter in aantocht wordt jouw huis zonder dat je ‘t weet omgetoverd tot het grootste insectenhotel van je hele tuin. Van elk kiertje en gaatje maken allerlei zespoters dankbaar gebruik om wat huiselijke warmte op te zoeken. De meeste onder hen zal je nauwelijks opmerken omdat ze zich zo goed verstoppen. Behalve dan de grauwe schildwants: die is groot, luid en geurig - kenmerken die we niet meteen toekennen aan welgekomen huisgast. En toch … is dat beestje helemaal onschadelijk. Tijd om zijn imago op te krikken met 9 waanzinnige wantsenweetjes!
1. Zebra-antennes
Het makkelijkst herken je de grauwe schildwants (of grauwe veldwants) aan zijn zwart-witgestreepte antennes. Dat mooie patroon keert ook terug aan de rand van zijn buik. Voor de rest heeft de grauwe schildwants een ‘schorsig’ uiterlijk: op een stuk boomschors is hij perfect gecamoufleerd.
2. Succesvolle comeback
Vanaf het begin van de 20ste eeuw ontbreekt elk spoor van de grauwe schildwants in onze contreien. De soort wordt volop gespot in Zuid-Europa, maar bij ons kreeg de stempel ‘uitgestorven’. Tot ze 83 jaar later, in 1989, terug werd opgemerkt. Het diertje timmerde lange tijd aan zijn terugkeer, want zeker in de beginjaren van zijn comeback bleef het bij zeldzame ontmoetingen. Maar in de tweede helft van het vorige decennium kwam dan eindelijk de langverwachte doorbraak: de grauwe schildwants is ondertussen algemeen in heel Vlaanderen en heeft zowat elk huis al eens met een bezoekje verblijd.
3. Groot, maar niet de grootste
De grauwe schildwants is 13 tot 16 mm lang, van snuit tot kont, en dat is behoorlijk groot voor een insect dat zich in onze huizen begeeft. Hij heeft echter voldoende aan een minuscule spleet om zich toegang tot je woning te verschaffen! Zie je een groter exemplaar opduiken? Dan heb je een buitenlandse gast in je AirBnB voor insecten. De bladpootrandwants is 16 tot 20 mm lang en heeft opvallende achterpoten met brede ‘kuiten’ en stekels op de dijen. Hij is afkomstig uit Noord-Amerika en heeft zich hier sinds 2007 succesvol gevestigd.
Links: grauwe schildwants (inheems); rechts: bladpootrandwants (exoot)
4. Onhandige vlieger
Als een sputterende bromvlieg, zo klinkt het ongeveer wanneer je een grauwe schildwants traag doorheen je woonkamer hoort navigeren. Vliegen is dan ook niet zijn sterkste kant, veel vaker zie je hem kruipend of klimmend een geschikt plekje zoeken. Ook zijn landingscapaciteiten zijn dramatisch: geregeld komt hij onhandig op z’n rug terecht wanneer hij probeert weer poot aan land te zetten.
5. Verborgen steeksnuit
Aan de onderkant van zijn kop, goed verborgen voor hysterische huismannen en -vrouwen, zit een steeksnuit - al is zuigsnuit misschien een beter woord. De wants gebruikt dit monddeel immers vooral om plantensappen op te zuigen uit o.a. meidoorn, klimop, braam, hazelaar en lijsterbes. Toch is het diertje geen strikte vegetariër. Een sapje van dode insecten passeert ook prima via zijn ingebouwde rietje.
6. Wants met een geurtje
Zolang je de grauwe schildwants met rust laat, activeert hij zijn geurklieren niet. Maar bij gevaar (denk aan: plattrappen, vastklemmen, nieuwsgierige kattenpoten …) komt er een stevig stinkend, wit goedje vrij uit het lichaam van de wants. De geur is erg intens en wordt door sommigen omschreven als afwasmiddel, maar dan met een bitterzoete ondertoon die de meeste mensen doet walgen. Bij jonge wantsen (nimfen) zitten die geurklieren op de rug, volwassen wantsen stinken aan de onderzijde van hun borststuk.
7. Liever geen stinkbeest
In andere talen krijgt de grauwe schildwants dan ook vaak minder vriendelijke namen toebedeeld, zoals ‘stinkbug’ of ‘Stinky Martin’. Die laatste bijnaam dankt hij aan Sint-Maarten of 11 november, de periode waarin het beestje het vaakst gezien zou worden. Gelukkig doen we daar in het Nederlands niet aan mee, want met ‘stinkbeesten’ in huis zou deze imagocampagne waarschijnlijk heel wat meer voeten in de aarde hebben …
8. Vriendelijk, maar kordaat
Wat hoor je dan te doen wanneer je een grauwe schildwants in je huis aantreft? Sla hem vooral niet dood, want dan krijg je de stinkbom er gratis bij. Probeer het insect op een vriendelijke manier te vangen, door hem bijvoorbeeld op een blad papier te laten kruipen. Laat hem niet gewoon voor je voordeur vrij, want dat is een uitnodiging om meteen weer binnen te kopen. Zoek een beschutte, warme plek in je tuin en laat hem daar overwinteren.
9. Geen insecten in je huis?
Net zoals van de meeste insecten die ongemerkt je huis binnenglippen, hoef je geen overlast te verwachten van grauwe schildwantsen. Ben je ze toch liever kwijt dan rijk? Sluit dan alle spleten, kieren en ventilatiegaten af - maar realiseer je tegelijkertijd dat een huis zonder zespoters (en spinnen) waarschijnlijk een utopie is.
