Kinderen onderzoeken bodemleven
Faunachallenge #1: Til een steen op en ontdek een bodem vol leven
Onze natuur stopt niet aan het aardoppervlak. Het gonst van de bedrijvigheid vlak onder de grond, al zie je dat pas wanneer je een tipje van de sluier licht. Bijvoorbeeld door een steen op te tillen of een stuk hout weg te nemen. Bodemdieren ruimen de bodem op en verwerken plantaardig en dierlijk materiaal tot een voedingsrijk product. Bovendien mengen ze verschillende aardlagen en houden ze de boel luchtig.
Jouw opdracht
- Ga op zoek naar bodemdiertjes in je tuin of in het park. Om de natuur zo min mogelijk te verstoren, til je een steen, klinker, tak of tegel op - het is niet de bedoeling om in de grond te gaan wroeten!
- Deze fauna-challenge is geslaagd wanneer je uit minstens 5 van onderstaande groepen een vondst kan aanvinken.
Wat zit er allemaal onder de grond?
Wormen
In België alleen al leven er zo’n 25 soorten regenwormen, elk met hun eigen specialiteit. Ze zijn man en vrouw tegelijk en voeden zich met rottend, plantaardig materiaal.
- Strooiselwormen leven in de bovenste strooisellaag
- Bodemwormen graven gangen tot 40 cm diep
- Pendelaars maken verticale tunnels tot meer dan een meter diepte.
Larven
Insecten brengen hun eerste dagen, weken tot zelfs jaren door als larve. Ze kunnen zich nog niet voortplanten en brengen hun dagen door met vreten, vreten en nog eens vreten. Larven komen voor in verschillende vormen:
- rupsen: larven van vlinders hebben een gesegmenteerd lichaam met drie paar borstpoten, tot vier paar buikpoten en nog een paar achterpoten of ‘naschuivers’.
- keverlarven: hebben enkel drie paar voorpoten, komen voor van vrij klein (larve lieveheersbeestje) tot erg groot (larve meikever)
- larven van vliegen en muggen: hebben geen poten en lijken op maden
Kevers
Deze insecten herken je aan hun stevige dekschild dat hun vleugels en frêle lichaam beschermt. Ze komen voor in allerlei vormen, kleuren en maten. In ons land vind je makkelijk 4.000 verschillende soorten.
Oorwormen
Krijg je de kriebels bij het zien van een oorworm? Niet als je weet hoe bijzonder liefdevol ze voor hun kroost zorgen! Bekijk hen dus eens door een andere bril, wanneer je hen aantreft in je tuin. Ze vormen trouwens een handige bondgenoot in het bestrijden van bladluizen.
Slakken
Vind je een slak? Check dan eens de vier tentakels op haar snuit: de twee bovenste bevatten haar ogen (die alleen licht en donker waarnemen), de twee onderste zijn tastorganen. Grosso modo kan je de slakken in twee groepen verdelen:
- huisjesslakken kunnen zich makkelijk terugtrekken in de veiligheid van hun eigen woonst en zo droge periodes overleven
- naaktslakken kunnen zich dan weer terugtrekken in de allerkleinste gaten en kieren
Kreeftachtigen
Kreeften? In je tuin? Jep, pissebedden zijn minuscule schaaldieren die zich aangepast hebben aan een leven op het droge, maar toch nog kieuwen hebben. Je herkent ze aan hun ovalen vorm en gesegmenteerde schaal. Sommige soorten kunnen zich volledig oprollen
Mieren
Zeg nooit zomaar ‘mier’ tegen een mier, want in België leven maar liefst 76 verschillende soorten. Het zijn fantastische beestjes die tot grootse dingen in staat zijn.
Spinnen
Niet alle spinnen bouwen een web en sommige zijn helemaal aangepast aan een laag-bij-de-gronds leven. Het grote verschil tussen een spin en een insect? Spinnen hebben acht poten en een vergroeid kopborststuk, insecten tellen slechts 6 poten en hun lichaam bestaat uit een aparte kop, borststuk en achterlijf.
Duizendpoten
Duizendpoten hebben een afgeplat lichaam dat bestaat uit een heleboel segmenten. Kijk er eens naar door een vergrootglas: je telt één paar poten per lichaamssegment.
Miljoenpoten
Deze geleedpotigen hebben een veel ronder lichaam dan de duizendpoot en ze tellen twee paar poten per segment. Ze hebben dus niet noodzakelijk meer poten dan een duizendpoot, maar wel per lichaamsdeel!
