Zeg nooit zomaar ‘muis’ tegen een muis
Welke muizen leven er in ons land? Wat is het verschil tussen een muis en een rat? En wat is er zo speciaal aan de spitsmuis? Het antwoord op al je muizenvragen lees je hier!
Een klein knaagdier met een lange staart
Vraag aan honderd mensen om een muis te beschrijven en vermoedelijk bestaat 90% van de antwoorden (ongeveer) uit de titel van dit stukje. Maar ook ratten voldoen aan die omschrijving. Al zijn die laatste over het algemeen een pak groter dan de doorsnee muis. Jonge ratten worden wel eens verward met muizen. De twee zijn dan ook familie van elkaar: beide horen tot de Muridae. Om zeker te zijn dat je met een muis te maken hebt, kijk je best naar de oren. Net zoals bij Mickey Mouse zijn die verhoudingsgewijs groter t.o.v. het hoofd dan de oren van ratten.
Bosmuis
Hoe groot is een muis?
Muizen zijn dus kleiner dan ratten. Grofweg kan je stellen dat een volwassen muis niet groter is dan zo’n 15 cm. Meestal komt daar nog eens een staart bij die (bijna) even lang is - al is dat niet altijd waar. Onze allerkleinste muis is de dwergmuis (hoofdingsfoto). Met 5 tot 8 cm is die zelfs het kleinste knaagdier van Europa. Het lichaam van de doorsnee muis - laten we gemakkelijkheidshalve de alom bekende huismuis nemen - meet 7 tot 10 cm. De (grote) bosmuis is nog wat langer.
Een muis die eruitziet als een eekhoorn
Maar er zijn ook een heleboel niet-muridae die we de naam 'muis' geven. Slaapmuizen bijvoorbeeld, een geval apart. Ze zijn net iets forser dan de standaardmuis en sommige soorten worden zelfs langer dan 15 cm. Toch zal je hen niet snel verwarren met een rat, omwille van hun sterk behaarde staart die soms zelfs doet denken aan die van een eekhoorn. In België komen drie slaapmuizen voor: de hazelmuis, de eikelmuis en de relmuis. Alledrie houden ze een winterslaap en de laatste is daar zelfs een echte kampioen in. De zevenslaper, zoals de relmuis ook weleens genoemd wordt, slaapt ‘s winters zeven (of acht) maanden lang. In uitzonderlijke gevallen verblijft hij zelfs een volledig jaar in slaapstand!
Hazelmuis
Woelmuizen met een korte staart
En dan zijn er nog de woelmuizen, die op hun beurt uniek zijn met hun korte, behaarde staart. Aardmuis, veldmuis en rosse woelmuis graven een ondergronds gangenstelsel om in te leven. Woelmuizen eten plantaardig voedsel, zowel boven als onder het grondoppervlak. Strikt gezien behoren ook woelrat en de muskusrat (een invasieve exoot) tot de woelmuizen, maar hun naam verraadt dat ze fors groter zijn dan hun familieleden.
De muis die geen muis is
Tijd om het ook eens over de spitsmuis te hebben, een échte vreemde eend in de bijt. Want technisch gezien … staan spitsmuizen erg ver van al die andere muizen af. Ja: ze zijn klein en hebben een lange staart. Maar nee: het zijn geen knaagdieren. Spitsmuizen behoren tot de insecteneters (wat overigens niet wil zeggen dat andere muizen zich nooit aan een insect wagen). Ze zijn nauwer verwant aan mollen en egels dan aan de andere muizen in dit artikel. Hun ware identiteit verklappen ze met hun tanden. In tegenstelling tot knaagdieren hebben ze geen vier grote snijtanden vooraan hun bek.
