Uitgetest: WOLF Expo in de Hoge Venen
De wolf is terug en heeft zich ondertussen gesetteld in België. Zijn aanwezigheid heeft voor- en tegenstanders. Wat als we proberen samenleven met deze nieuwe superpredator? Dat is alvast het idee achter WOLF Expo, een gratis tentoonstelling georganiseerd door het Natuurpark de Hoge Venen - Eifel in samenwerking met WWF. Wij gingen een kijkje nemen in het spoor van de roedel.
Artikels over wolven zijn meestal veelbesproken, in positieve en negatieve zin. Het minste wat we kunnen zeggen is dat de terugkeer van de wolf naar ons land (nog) niet unaniem met applaus onthaald wordt. Daarom besloot WWF om een wolvententoonstelling te organiseren in het Natuurparkcentrum van Botrange (Waimes). De organisatie wil een realistisch en hedendaags beeld geven van de wolf, zonder opsmuk of trucages, en zonder terug te grijpen naar oude mythes. Onderscheid jij feit van fabel? Dankzij deze expo word je een echte wolvenkenner.
Tegen de vooroordelen in
Eén ding valt meteen op: deze expo doet er alles aan om de vooroordelen en clichés die over wolven bestaan de wereld uit te helpen. De wolf als wild, agressief beest is een resultaat van oude mythes en legenden die eeuwenlang van generatie op generatie overgeleverd werden. Ze hebben meer te maken met angst dan met de werkelijkheid.
Aan het begin van de tentoonstelling maak je uitgebreid kennis met de wolf en al zijn kenmerken. Hoe kan je een wolf onderscheiden van een hond? Hoe ziet het leven in een wolvenroedel eruit? Waar woont hij? Hoe communiceren wolven onderling met elkaar? Waar zijn ze in België al gesignaleerd? Zoveel vragen die op een leuke en leerzame manier beantwoord worden in deze expo.
Leuk om weten is dat deze tentoonstelling heel kindvriendelijk is. Met behulp van dubbelzijdige panelen en kinderboekjes, die aan de ingang van elke zaal klaarliggen, kunnen de allerjongsten op een interactieve manier kennismaken met dit tot de verbeelding sprekende dier. In de notitieboekjes staan bijvoorbeeld minispelletjes- en vragen waarop kinderen enkel het antwoord kunnen vinden als ze de tentoonstelling doorlopen. De informatie is duidelijk, eenvoudig en toegankelijk. Alle bezienswaardigheden en panelen zijn bovendien zo opgesteld dat tien personen zich tegelijkertijd kunnen verplaatsen rekening houdend met social distancing. De informatieborden zijn onafhankelijk van elkaar opgesteld zodat je je eigen route kan uitstippelen en er geen wachtrijen ontstaan. Slim!
Het nut van de wolf in de kijker
Na de eerste kennismaking legt deze tentoonstelling de nadruk op welk nut wolven hebben binnen onze ecosystemen. Zoals ook uit onderzoek al is gebleken, verandert de aanwezigheid van een bepaald dier het gedrag van zijn prooi(en), maar ook van dieren die lager of hoger in de voedselketen staan. Aaseters in het bijzonder kunnen profiteren van de prooiresten die wolven achterlaten. De terugkeer van deze superpredator kan bijvoorbeeld de populatie raven, die vrij zeldzaam zijn in ons land, een flinke boost geven. De aanwezigheid van onze wolven heeft nog meer voordelen: grotere biodiversiteit, plantendiversiteit en een natuurlijke zuivering van wildpopulaties aangezien wolven vaak jagen op zieke of verzwakte prooien.
Deze expo geeft bezoekers ook een blik achter de schermen van wetenschappelijk wolvenonderzoek. Tracering, analyse van pootafdrukken en uitwerpselen, wildcamera’s, etc. Daarnaast krijg je ook een zicht op de herkomst van de wolven in ons land. Welke routes legden ze af? Waar ontmoetten ze elkaar? Alles wordt mooi in beeld gebracht in chronologische volgorde.
Hoe kunnen we samenleven met wolven?
Het hoogtepunt van de tentoonstelling is de voorstelling van oplossingen om samen te leven met de wolf. Op een set interactieve schermen kan je luisteren en kijken naar getuigenissen, waaronder die van een schapenboer, een jager en boswachters. Wat hebben ze gemeen? Ze laten ons allemaal zien dat een leven mét wolven mogelijk - en zelfs wenselijk - is. Stijn, de schapenboer die getuigt, heeft bijvoorbeeld herdershonden ingeschakeld om zijn kudde te beschermen. De wolf is en blijft een vrij schuw dier dat contact met mensen zal vermijden als hij de keuze krijgt. Bovendien bestaat zijn voeding slechts voor 1% uit vee, zoals schapen.
Een andere oplossing om wolven op veilige afstand te houden is een stroomvoerende schriklinten of -draden. Wist je dat het Wolf Fencing Team Belgium, een vrijwilligersnetwerk, veehouders praktisch en technisch ondersteunen om hun dieren te beschermen tegen wolven? Als deze maatregelen niet volstaan, is er ook nog altijd de optie om een schadevergoeding aan te vragen via het Agentschap Natuur en Bos.
Het laatste thema van de expo zijn de uitdagingen waarmee de wolf in ons land kampt. Hoewel de wolf aan de top van de voedselketen staat, heeft hij het niet altijd even makkelijk om te overleven. Zijn grootste concurrent? De mens en zijn activiteiten. Twee wolven, twee dochters van August en Noëlla, kwamen in 2020 om het leven in het verkeer. Er blijven nog drie broers over. Ook August zijn eerste grote liefde, Naya, werd eerder met kwaad opzet om het leven gebracht. Samenleven met wolven is duidelijk een grote uitdaging, zeker als je bedenkt dat België een van de meest verstedelijkte en dichtstbevolkte landen ter wereld is. Toch zijn veel mensen het erover eens: de wolf heeft wel degelijk een plaats in ons land, op voorwaarde dat we ermee leren samenleven. Wie weet geven Akela, de mannetjeswolf uit Duitsland die al sinds 2018 in de Hoge venen leeft, en zijn partner ons binnenkort gelijk door hun eigen, Waalse roedel te beginnen.
Praktisch
- Waar? Natuurparkcentrum Botrange, rue de Botrange 131 in Waimes.
- Wanneer? Van 20 maart 2021 tot 15 maart 2022. Het museum is alle dagen open van 9u-17u (werkweek) en 10u-18u (weekend- en feestdagen). Gesloten op 25/12 en 1/1. Onder voorbehoud van wettelijke beperkingen in verband met COVID-19.
- Inkom: gratis
- Wie? Voor iedereen! De expo is boeiend en leerrijk voor jong en oud.
- Bonus: Als je deze tentoonstelling bezoekt, waarom maak je van de gelegenheid dan niet gebruik om de andere activiteiten in de buurt te ontdekken? In het Natuurparkcentrum kan je ook de permanente tentoonstelling FANIA bezoeken over waar je kennismaakt met de Hoge Venen in al hun glorie. Liever wat frisse lucht? De tentoonstelling is het ideale vertrekpunt voor een wandeling om dit landschap van heidevelden en venen te ontdekken.
