Nuttige insecten als natuurlijke gewasbescherming voor en door onze natuur

4 juli 2020

De natuur beschermen, begint bij jezelf zeggen we wel eens. Sommigen kiezen voor een wilde tuin in plaats van een gemillimeterd gazon, anderen rapen al wandelend zwerfvuil op. Maar soms is de natuur zelf de boosdoener. Een plaag kan de oogst doen mislukken. Gelukkig bestaan er tegenwoordig heel wat natuurlijke oplossingen om zulke natuurlijke plagen te bestrijden. Biobest, wereldwijde pionier in hommelproductie, is ook al meer dan dertig jaar een van de meest toonaangevende bedrijven op vlak van natuurlijke en geïntegreerde gewasbescherming. COO Karel Bolckmans legt uit hoe het in zijn werk gaat en wat de voordelen zijn.

Flashback naar de jaren ‘30. Tijdens het interbellum ontstonden chemische pesticiden als kostenefficiënte oplossing om de landbouw vooruit te helpen. Jarenlang kregen planten, dieren maar ook mensen schadelijke stoffen binnen waarvan de effecten op natuur én mens pas later bekend werden. Dertig jaar later, in de jaren ‘60, schreef Rachel Carson het boek ‘Silent Spring’ (Dode Lente). Daarin vertelt ze onder andere hoe het jarenlang gebruik van pesticiden ertoe leidde dat roofvogels, die bovenaan de voedselketen staan en dus een opeenstapeling van pesiticiden binnenkregen, eieren zonder schaal legden. “Als we zo doorgaan, zullen er geen vogels meer fluiten in de lente” luidde het. Ook Karel Bolckmans las toen het boek van de Amerikaanse journaliste. Het liet zo’n diepe indruk na dat hij besloot om bio-ingenieur te worden. Nu interviewen we hem als Chief Operating Officer bij Biobest over de impact van natuurlijke gewasbescherming.

Het domino-effect van chemische gewasbescherming

“Het jarenlange gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen en de achteruitgang van ecosystemen (monocultuur) deden onder andere het insectenbestand sterk achteruit gaan”, vertelt Karel Bolckmans. “Dit veroorzaakte een gigantisch domino-effect met nefaste gevolgen op land- en tuinbouw maar ook op de natuur en de mens. De algemene ecologische bezorgdheid groeide hoe langer hoe meer waardoor steeds meer bedrijven op zoek zijn gegaan naar alternatieven. Biobest kwam toen als een van de eerste bedrijven ter wereld naar buiten met een natuurlijk alternatief. Heel wat insecten bleken namelijk een oplossing te bieden tegen bepaalde plagen. Sindsdien kweken wij nuttige insecten voor telers in meer dan 70 landen.”

De natuur bestrijdt de natuur

Wat begon met enkel en alleen hommelproductie breidde al snel uit naar tal van natuurlijke oplossingen voor bestuiving en biologische gewasbescherming. “De nuttige insecten waarmee Biobest wereldwijd werkt, zijn geschikt voor gewassen in glazen serres, folietunnels, etc. Zo beschermen we onder andere tomaten- en paprikaplanten tegen plagen zoals bladluis. Dankzij onze nuttige insecten gebruiken deze landbouwers nu 80 tot 90% minder chemische gewasbeschermingsmiddelen.” Voor verschillende plagen worden dus verschillende nuttige insecten ingezet. Biobest werkt continu aan nieuwe oplossingen die voedselgewassen kunnen beschermen, ook tegen bepaalde ziektes. “Voor we zo’n nieuwe oplossing op de markt brengen, voeren we langdurig onderzoek. Ook al is het een biologische bestrijder, we gaan altijd eerst na wat de effecten zijn op de natuur en onze gezondheid”, zegt Karel Bolckmans.

Niet alleen ecologische overwegingen zetten telers aan om aan natuurlijke gewasbescherming te doen. Ze stuiten ook op het probleem van resistente insecten. “Land- en tuinbouwers zien het soms niet meer mogelijk om hun gewassen chemisch te bestrijden. Insecten zijn resistent geworden tegen de pesticiden waardoor onze telers de plaag niet meer bestreden krijgen”, vertelt Karel Bolckmans.

Geïntegreerde gewasbescherming (IPM of Integrated Pest Management) is sindsdien in opmars. IPM betekent dat telers verschillende niet-chemische gewasbeschermingsmethodes inzetten om ziekten en plagen te bestrijden. “Onze nuttige insecten vormen dus een van de vele natuurvriendelijke oplossingen om gewassen te beschermen. We gaan daarbij op zoek naar de balans tussen nuttige en schadelijke insecten, met minimale schade aan de gewassen tot gevolg.”