Geboren zonder poten
De hazelworm is een fascinerend dier. Hij ziet eruit als een saai-bruine slang, kreeg de naam van een worm en is eigenlijk een hagedis. Eentje zonder poten dan. Op wereldhagedissendag kan dit ‘specialleke’ dan ook niet ontbreken op onzenatuur.be!
Hazelwormen zijn pootloze reptielen en worden daarom vaak verward met een slang. Maar we zweren plechtig dat het hier écht wel om een hagedis gaat. Dat zie je zo: de hazelworm heeft geen duidelijke hals, die slangen wel hebben: het hazelwormhoofd gaat direct over in z’n lijf. Bovendien heeft de hagedis oogleden, terwijl slangen hun ogen nooit kunnen sluiten.
En dan ook nog eens zonder staart?
Typisch voor hagedissen is dat ze hun staart kunnen afwerpen bij gevaar. Dat is handig, want het roofdier gaat er dan vandoor met slechts een deel van het hazelwormlichaam. Vandaar hun Latijnse naam ‘Anguis fragilis’, of breekbare slang. Zoals bij de meeste hagedissen groeit die staart weer aan, hoewel hij nooit meer zo lang wordt als voorheen.
Vanaf dan is de hazelworm heel kwetsbaar. Hij beweegt zich sowieso al wat stuntelig voort: door z’n hagedissenlijf kan hij niet soepel kronkelen zoals een slang, maar is hij veroordeeld tot een zijdelingse, boogvormige beweging. Bovendien moet hij nu veel energie steken in het vormen van een nieuwe staart, energie die soms broodnodig is om te overleven.
Tips om een hazelworm te spotten
Als je zelf deze mysterieuze kronkelaar wil bewonderen, kan je een flinke portie geluk gebruiken. Niet omdat het beestje gevaarlijk is, integendeel: je hebt er niets van te vrezen. Wel omdat hazelwormen vrij zeldzaam zijn in onze natuur en zich verstoppen als de beste. Overdag verschuilen ze zich op warme, beschutte plekjes zoals onder een stapel hout, in een composthoop of onder een opgewarmde steen. Wanneer het regent, komen ze soms wel tevoorschijn omdat ook hun lievelingsprooien zich dan massaal laten zien: slakken en regenwormen. Leg in je tuin op een zonnige plek een plaat neer en wie weet komt er binnenkort een hazelworm schuilen!
Breek een lans voor de hazelworm
De grootste vijand van de hazelworm is misschien wel de mens. De angstreflex die bij het zien van een ‘slang-look-alike’ hoort, zorgt ervoor dat er wel eens onnadenkend een hazelworm gedood wordt. En dat terwijl het een beschermde diersoort is! We kunnen het niet genoeg benadrukken: de hazelworm is helemaal ongevaarlijk. Als je hem ziet: prijs jezelf gelukkig en laat hem vooral met rust. En vertel anderen over deze wonderlijke worm-die-geen-worm is. Zodat de angst verdwijnt en de hazelworm een graag geziene gast wordt.
Hoe herken je de hazelworm?
- 10 tot 30 cm lang
- grijs of grijsbruine kleur
- kleine kop, geen hals
- vrouwtjes hebben soms een rugstreep
- mannetjes hebben soms blauwe vlekjes
