Netevallei
Dit is waarom rivieren zo waardevol zijn voor onze natuur
Gezonde rivieren zijn niet alleen van belang voor onze dieren en planten maar ook voor onszelf. De natuur in en rond onze rivieren zorgt voor voedsel, zuivere lucht en proper water. Bovendien vormen onze rivieren ook letterlijk een buffer tegen overvloedige regen en een stijgende zeespiegel. Door te investeren in meer ruimte voor onze rivieren om te stromen én te overstromen gaat de Vlaamse overheid de strijd aan tegen klimaatopwarming.
Lange periodes van droogte afgewisseld met fikse stortbuien, het is onze nieuwe realiteit. Hoe kunnen we onze natuur beschermen tegen zowel zware regenval als lange periodes van droogte? Met het Sigmaplan investeert de Vlaamse overheid al tientallen jaren in gecontroleerde overstromingsgebieden en ontpolderingen om onze rivieren meer ruimte te geven om te stromen én te overstromen. Naast minder wateroverlast moet het project ook voor een gezondere riviernatuur zorgen.
Polders van Kruibeke, Bazel en Rupelmonde
Ruimte voor overstromingen
Het weer wordt steeds extremer en de zeespiegel blijft stijgen. Rivieren die afhankelijk zijn van de getijden treden daardoor steeds vaker uit hun oevers met veel wateroverlast tot gevolg. Zowel voor mens als dier is het verre van een ideale situatie. In plaats van de waterwegen helemaal in te perken en af te dammen, investeert het Sigmaplan in stevigere en hogere dijken en een goed doordacht waternetwerk met natuurlijke overstromingsgebieden. Op die manier kunnen we overtollig water gecontroleerd opvangen in natuurlijke bekkens, lager gelegen weiden en ontpolderde gebieden waar het water in en uit kan stromen.
Overstroomde Paardeweide als natuurlijke buffer
Op weg naar de Europese natuurdoelen
In deze natuurlijke overstromingsgebieden ontstaan onder invloed van de getijden ook slikken en schorren die op hun beurt heel wat nieuw leven aantrekken. Onder andere zeldzame trekvogels strijken neer op onze slikken om er te smullen van lekkere bodemdiertjes zoals wormen en kreeftjes. Zo is het aantal vogelsoorten in de Paardeweide (Kalkense Meersen) op tien jaar tijd vertwintigvoudigd! Zoutwaterslikken trekken bijvoorbeeld ook heel wat unieke planten aan.
Benieuwd hoe zo’n slik er precies uitziet? We konden deze prachtige beelden filmen tijdens een zonsopgang boven de zoetwaterslikken van de Durme.
Ook het belang van de moerasachtige gebieden en wetlands die ontstaan, valt niet te onderschatten. “Wetlands werken als een spons: in natte periodes houden ze het water vast, en bij droogte geven ze het water vertraagd weer af” vertelt Lieven Nachtergale van Natuur en Bos. Het zijn dus echte klimaatbuffers! Natte en bloemrijke graslanden trekken bovendien ook bijen, vlinders en andere insecten aan die onmisbaar zijn in ons ecosysteem. Op die manier helpt het Sigmaplan ons om de Europese natuurdoelen van Natura 2000 te behalen.
Zoetwaterslikken en -schorren in de Vallei van de Durme
Meer recreatieruimte
Last but not least bieden de heringerichte gebieden ook extra ruimte aan ons, de mens, om te genieten van de natuurpracht- en praal in België. Wandelgoesting testte voor ons al heel wat leuke wandelingen uit in waterrijke gebieden. Wat dacht je van ooievaars spotten in het Mechels Broek of unieke fauna en flora ontdekken in Broek De Naeyer (Klein-Willebroek)?
Meer weten over het Sigmaplan?
Nog tot en met 2030 werken de Vlaamse overheid, het Agentschap voor Natuur en Bos en De Vlaamse Waterweg nv aan het Scheldegebied. Volg de laatste updates en projecten op de voet via de website van Sigmaplan.
Lees meer
