Euraziatische lynx

De lynx doet zijn bijnaam ‘spook van het bos’ alle eer aan. De forse, gevlekte kat met de afmetingen van een kleine herdershond is zowat het moeilijkst te spotten zoogdier van ons land. In september 2020 leverde een foto voor het eerst hard bewijs dat het dier zich in België gevestigd heeft.

Herken de Euraziatische lynx

(Lynx lynx)

De kans dat je er ooit eentje in het wild te zien krijgt, is bijzonder klein. De lynx is zo schuw dat het meer dan 25 jaar duurde eer hij op foto kon vastgelegd worden in de Ardennen. Als je het geluk aan je zijde hebt en er toch eentje tegenkomt, is het moeilijk om je te vergissen. De lynx is makkelijk te onderscheiden van eender welk ander roofdier in ons land:

grote katachtige van 80 tot 130 cm lang, 60 tot 65 cm hoog en 14 tot 28 kg zwaar
hoogbenig met forse, brede poten
korte staart met zwarte punt
geelbruine vacht met donkere vlekken over het ganse lichaam, in de winter eerder grijs
buik en binnenzijde van de poten lichter van kleur
kenmerkende bakkebaarden en ‘pluimen’ aan de oren

Vooral reeën zijn een geliefde prooi van de lynx. Daarnaast vangt hij ook wel eens een haas of konijn. De prooi wordt vakkundig beslopen alvorens vliegensvlug toe te slaan. De lynx begint typisch aan de achterkant van zijn vangst te eten. Omdat hij niet alles in één keer op krijgt, komt hij nachtenlang terug naar zijn buit. Hij bedekt zijn vangst met bladeren, zodat er niemand met zijn harde werk gaat lopen.

Leefgebied van de lynx

De lynx leeft in uitgestrekte bossen met een dichte onderlaag en veel bomen. De kat heeft een territorium nodig dat nog groter is dan dat van de wolf. In de Semoisvallei werd in augustus 2020 voor het eerst een lynx duidelijk gefotografeerd, nadat er al meer dan 25 jaar geruchten waren over de aanwezigheid van de katachtige in de Ardennen. Ook in de Voerstreek is meer dan waarschijnlijk een lynx actief, al zijn de beelden die daarvan gemaakt werden in 2018 veel minder eenduidig.

De lynx leeft solitair in zijn territorium dat soms wel 450 km² kan beslaan (ter vergelijking: dat is ongeveer drie keer het Brussels Hoofdstedelijk Gewest). De vrouwtjes hebben gemiddeld een kleiner territorium dan de mannetjes. Soms overlappen de vrouwelijke territoria licht met elkaar. Ook het territorium van een mannetje ligt nabij de leefgebieden van vrouwtjes, maar nooit overlappen twee mannelijke territoria elkaar.

Lynxenliefde

Eind februari begint de paartijd bij lynxen, die kan duren tot eind april. Gedurende die periode is het vrouwtje slechts 3 dagen vruchtbaar, waarin ze meermaals paart met het aanwezige mannetje. Ze betrekt een nest in een holle boom of een rotsspleet, waarin na 67 tot 74 dagen meestal 2 of 3 jongen het levenslicht zien. De jonge lynxen zogen gedurende 2 tot 5 maanden bij de moeder en kunnen volledig zelfstandig jagen na 10 maanden. Na ongeveer een jaar gaan de jongen op zoek naar hun eigen territorium. De vrouwtjes worden geslachtsrijp in hun 2de levensjaar, de mannetjes pas een jaar later. Lynxenmoeders hebben slechts om de drie jaar een nest en paren pas opnieuw wanneer hun nakomelingen hotel mama verlaten hebben.

Relatie van de lynx met de mens

In het verleden werd de lynx fel bejaagd voor zijn vacht. Daardoor raakte het majestueuze dier zelfs bijna uitgestorven. Gedurende 200 jaar was hij dan ook niet meer aanwezig in onze contreien. Na herintroducties in onze buurlanden Frankrijk en Duitsland, groeide daar een gezonde populatie uit. Waarschijnlijk is de lynx van daaruit bij ons terechtgekomen. Tegenwoordig is het dier niet meer officieel bedreigd, maar toch is het opletten wanneer er te veel Europees bosareaal verdwijnt.

Wist je dat de Euraziatische lynx …

ongevaarlijk is voor mensen? Hij is zo schuw, dat hij ons mijdt als de pest.
extreem scherp kan zien? Hij ziet een muis vanop een afstand van 75 meter!
een uniek vlekkenpatroon heeft? Geen twee lynxen zijn exact hetzelfde getekend.
het derde grootste roofdier van het Europese vasteland is, na de bruine beer en de wolf?
ook in bomen kan klimmen, net zoals een kat?