Winterliefde: deze dieren zijn nu op vrijersvoeten
Het lijkt misschien wel zo dat de natuur in de winter even op de pauzeknop drukt. Bomen verliezen hun bladeren, egels houden een winterslaap, insecten verdwijnen op de achtergrond en trekvogels maken zich uit de voeten. En toch … geven sommige soorten zich op dit eigenste moment, midden in december, helemaal over aan het liefdesspel. De koude temperaturen, korte dagen en het gebrek aan voedsel lijkt hen niet te deren. Wat bezielt deze ‘wintervrijers’?
Kunst- en vliegwerk van verliefde eekhoorns
Ook in de natuur geldt het spreekwoord ‘meisjes plagen is liefde vragen’ en voor onze rode eekhoorns lijkt het bos ‘s winters wel omgetoverd tot één grote puberspeelplaats. Ze hoeven dan ook geen energie te besparen dankzij hun (hopelijk uitgebreide) wintervoorraad. De mannetjes lopen hun - euh - ‘kleine pluimstaart’ achterna en hebben enkel oog voor hun toekomstige bedgenotes. Ze achtervolgen de vrouwtjes van boom tot boom tijdens een soort alternatief verstoppertje, waarbij de dieren elk aan één kant van een boomstam ‘kiekeboe’ spelen en tussendoor met waanzinnige sprongen doorheen het bos suizen.
Vaak wagen meerdere mannetjes tegelijkertijd hun kans, maar alleen het mannetje dat het het langst volhoudt gaat met de pluimen lopen. Hij moet nog wel even geduld hebben, want het vrouwtje is slechts één dag vruchtbaar. Tot het zover is, mag hij enkele dagen het bed delen met zijn verovering. Wanneer zijn missie volbracht is, verdwijnt hij met de noorderzon, op zoek naar een nieuwe deerne om te schaken. Dat er ondertussen ook andere mannetjes op de loer liggen om met de toekomstige moeder van zijn kinderen te paren, lijkt hem niet te deren.
Winterse wulkorgieën
Wanneer het zeewater op z’n koudst is, vindt de wulk het een prima idee om lekker knus bij elkaar te kruipen. Deze grote zeeslak, die in tegenstelling tot veel andere slakken aparte geslachten kent, verkiest het winterseizoen om te paren én om eitjes ter wereld te zetten. Tijdens het paren verstrengelen twee, drie, vier, vijf of nog meer wulken zich met elkaar op de zeebodem. En ja, daar komen kleintjes van!
Het eikapsel dat het wulkvrouwtje afzet, is een ruwe, sponsachtige massa ter grootte van een tennisbal. Door de barre weersomstandigheden groeien de embryo’s erg traag en in extra koude winters duurt het nóg langer eer ze uitgroeien tot zelfstandige wulken. Maar die nadelen wegen niet op tegenover hét grote voordeel van hun winterse ontwikkeling: rovers zoals krabben en kreeften doen het wél rustig aan dit seizoen en verstoppen zich tot de omstandigheden beter worden.
Wulk tijdens het eierleggen
Baren en meteen weer paren: de grijze zeehond
Zeehonden brengen het grootste deel van het jaar alleen door. Maar ‘s winters scholen ze plots in grote aantallen samen. De vrouwtjes van de grijze zeehond, hun buik rond gegeten en met een dikke speklaag, komen aan wal om hun jongen te werpen op een rustige plek die nooit overstroomt. De pups kunnen immers nog niet zwemmen met hun dikke, isolerende vacht. Ze zogen een heleboel energie uit hun moeders om te groeien én om warm te blijven. En alsof dat nog niet genoeg is, profiteren ook de mannetjes van de situatie. Hoe handig is het voor een solitair dier dat al je potentiële bedpartners op één plek samentroepen!
Ze mogen echter niet te vroeg victorie kraaien. Dames die nog maar net bevallen zijn hebben helemaal geen zin in seks en maken dat klaar en duidelijk door van zich af te bijten. Jonge mannen die toch toenadering durven zoeken, leren zo al snel om netjes hun beurt af te wachten. Pas wanneer een vrouwtje bijna klaar is met zogen, is ze de moeite waard om voor te vechten - en dat kan er bloederig aan toe gaan.
Dat grijze zeehonden in de winter paren én baren, wil niet zeggen dat ze 12 maanden aan een stuk zwanger zijn. Het bevruchte eitje neemt een pauze en nestelt zich pas eind april of begin mei in de baarmoeder. Wanneer het vrouwtje in het voorjaar weer op krachten is, start de echte zwangerschap.
