Te heet voor hitsige herten?
De herfst is weer volop begonnen en de blaadjes krijgen prachtige kleuren. Voor onze documentairemakers heeft de herfst nog een extra cadeautje in petto: bronstige edelherten! Elk jaar vechten en burlen (dat is ‘edelherts’ voor brullen) de mannetjes tegen elkaar om de vrouwtjes voor zich te winnen. Een prachtig spektakel om te zien en vooral om te horen!
In 2019 stonden onze camerateams paraat om de edelhertenbronst te filmen, maar helaas ging dat niet van een leien dakje. De bronst was veel minder intens dan andere jaren. Waarom vorig jaar zo’n slecht bronstjaar was, weten we niet. De boswachters, jagers en fotografen die we hebben gesproken, vermoeden dat de hoge regenval en warme temperatuur tijdens de bronstperiode een invloed hadden. Zou de klimaatverandering écht een rol kunnen spelen? Wij zochten het uit!
Hoe weet een hert wanneer de bronst moet beginnen?
Een edelhert heeft natuurlijk geen agenda op zak om te zien wanneer de bronst begint. Het gebruikt, zoals veel andere diersoorten, een biologische klok. Die interne kalender voelt aan wanneer de dagen korter worden. Door de veranderende daglengte (wetenschappers noemen het fotoperiode) stijgt het mannelijk hormoon testosteron bij de bokken. In de korte herfstdagen bouwen ze zoveel testosteron op dat ze allemaal willen vechten en burlen. De temperatuur of regenval tijdens de bronst had tot voor kort geen bewezen invloed op de activiteit en timing. Maar hoe kan het dan dat 2019 zo’n slecht bronstjaar was?
Klimaatverandering
Toch heeft de klimaatverandering mogelijk een indirecte rol gespeeld op de bronst. Dat blijkt uit een Schots onderzoek waarbij wetenschappers gedurende 28 jaar het gedrag van edelherten bestudeerden. Alleen over zo’n lange periode is het mogelijk om gevolgen van klimaatverandering te bewijzen. Het Schotse onderzoek was een van de eerste onderzoeken die bewijs leverde dat ook zoogdieren gevolgen ondervinden van klimaatverandering, nadat dat eerder al bewezen was voor o.a. planten, vogels en amfibieën.
Wat is er nu precies aan de hand? Vorig jaar was een erg warm jaar. Daardoor begon het gras in het voorjaar eerder te groeien. De bokken wierpen daardoor eerder hun gewei af en er groeide sneller een nieuw gewei aan. Die opgeschoven cyclus zorgde ervoor dat de herten eerder konden beginnen met de bronst. Ook blijkt het eerder groeiende gras de bronst bij de edelherten te verkorten. Hoe dat komt, is nog niet helemaal duidelijk. Deze vervroeging en verkorting van de bronst kan een reden zijn waarom onze camerateams het moeilijk hadden om de bronst te filmen.
Betere bronst in 2020
Hoewel we ook dit jaar een warme lente en zomer kenden, kunnen we volgens onze cameramannen toch spreken van een veel beter bronstjaar dan in 2019. Ben jij benieuwd naar het resultaat? Hou dan onze website in de gaten of volg Onze Natuur op Facebook of Instagram!
