Bloed in alle kleuren van de regenboog
De laatste keer dat wij het gecheckt hebben (dankjewel meidoornhaag!), was ons bloed nog steeds roder dan rood. In de dierenwereld daarentegen komt bloed voor in een heel gamma aan kleuren: blauw, paars, oranje en zelfs groen.
Waarom is zoogdierbloed rood?
Zelfkennis is het begin van alle wijsheid, om het maar eens over een filosofische boeg te gooien. In dit geval loont het dus de moeite om eerst even naar ons eigen binnenste te kijken. In onze rode bloedcellen zit hemoglobine, een eiwit dat in zijn pure vorm kleurloos is. Pas als er een metaal wordt opgenomen in het eiwit, krijgt het een kleurtje.
Bij hemoglobine zijn het de ijzeratomen die kleur geven. Die zijn ook levensnoodzakelijk: zonder dat metaal kan bloed geen zuurstof transporteren. De kleur van ons bloed is sterk afhankelijk van de hoeveelheid zuurstof dat erin opgelost is. Zuurstofrijk bloed in onze slagaderen is véél intenser rood dan het bloed dat door onze aderen stroomt. Ook bij de meeste andere gewervelden zoals vissen en vogels is dat trouwens zo.
Adellijke kreeften
Ons bloed kleurt echter nooit blauw, zelfs niet bij mensen van héél goede komaf. Zouden krabben, kreeften, slakken, garnalen, inktvissen en spinnen dan wél adellijke voorouders hebben? Hun bloed kleurt van nature blauw, door de aanwezigheid van koper. Het eiwit hemocyanine, dat in deze ongewervelde dieren zuurstof transporteert, is trouwens te groot om netjes te verpakken in bloedcellen. Daarom zwerft het vrij rond in hun blauwe bloedvloeistof. Het voordeel van dit bloedeiwit t.o.v. hemoglobine is dat het beter zou werken bij lage temperaturen en weinig zuurstof.
Stamt Spock af van een worm?
Er zijn nog meer zuurstofdragers het vermelden waard, die elk een ander kleurtje opwekken. Sommige mariene wormen doen beroep op hemerythrine, dat van kleurloos naar paars/roze kleurt wanneer er zuurstof aan bindt. Ringwormen, waartoe o.a. de regenworm behoort, maken behalve van hemoglobine ook gebruik van het groene chlorocruorine. Zou er door de aderen van Mr. Spock uit Star Trek dan toch geen Vulcanbloed stromen?
