Spreeuw
Deze luidruchtige zangvogel hoor je misschien sneller dan je hem ziet, behalve in de winter. Dan zwermen spreeuwen met tienduizenden tegelijk door de avondlucht.
Herken de spreeuw
(Sturnus vulgaris)
Misschien ziet de spreeuw er op het eerste gezicht wat saai uit, maar als je hem van dichterbij bekijkt, valt zijn prachtige verenkleed des te meer op. Zo kan je hem makkelijk herkennen:
- iets kleiner dan de merel
- zwarte veren met een paarsgroene glans
- ’s winters lichtgekleurde spikkels over het ganse lichaam
- gele, spitse snavel in de zomer, donkergrijze tot zwarte snavel in de winter
- spreeuwen wandelen door het gras op zoek naar voedsel, terwijl merels ‘hoppen’
Op het menu
Met z’n lange, spitse snavel gaat de spreeuw op zoek naar emelten (larven van de langpootmug), andere insectenlarven en wormen in het gras. In het najaar en in de winter, als er weinig insecten zijn, leeft hij van fruit (vogelkers, appels, druiven …)
Leefgebied van de spreeuw
Spreeuwen zijn niet schuw en passen zich makkelijk aan aan onze tuinen en steden. Je kan hen zien wandelen over grasland, zoekend naar voedsel, maar nestelen doen ze van nature in loofbossen.
Na het broedseizoen trekken onze spreeuwen wat meer naar het zuiden, maar hun plaats wordt ingenomen door nog veel meer spreeuwen die bij ons komen overwinteren. Die komen uit Midden- en Noordoost-Europa naar ons toe. Ze verzamelen met z’n tienduizenden op slaapplaatsen, waar ze voor het slapengaan een adembenemend luchtballet uitvoeren. Plots ‘vallen’ de spreeuwen neer, waarna ze de nacht ingaan.
Spreeuwenliefde
Spreeuwen zijn holenbroeders. Van nature nestelen ze in boomholtes, maar in de buurt van mensen kiezen ze ook wel eens voor ‘spreeuwenpotten’ ( nestkasten voor spreeuwen) of kieren in hoge gebouwen. Vaak zoeken spreeuwen elkaar op tijdens de broedperiode, waardoor kleine groepjes ontstaan
De taken in het huishouden zijn strikt verdeeld: het mannetje bouwt het nest, het vrouwtje broedt de eieren uit. Een spreeuwenkoppel heeft vaak twee legsels in één jaar, in de periode van april tot juni. Telkens worden 3 tot 5 eieren uitgebroed, die na 12 dagen uitkomen. De jongen worden door beide ouders grootgebracht. Na ongeveer drie weken vliegen ze uit, maar ze kunnen nog een dag of vijf rekenen op hotel mama en papa voor voedsel.
Relatie van de spreeuw met de mens
Vroeger stonden spreeuwen bekend als delicatesse en werden ze als jongen ‘geoogst’ uit spreeuwenpotten. In 1972 werd de spreeuwenvangst verboden, al ging de jacht nog jarenlang illegaal voort.
Tegenwoordig bezorgen grote troepen spreeuwen soms overlast in fruitboomgaarden. Omdat ze pas toeslaan als het fruit rijp is, kunnen fruittelers tijdig maatregelen nemen. Het afwisselend inzetten van namaakroofvogels, glinsterende voorwerpen of geluiden van vijanden houdt spreeuwen een tijdlang op afstand. Maar de meeste landbouwers zijn net blij met spreeuwen omdat ze zoveel insecten vangen en plaatsen zelfs speciale nestkasten.
Wist je dat de spreeuw …
- het geluid van sommige zoogdieren, kikkers en vogels kan nabootsen?
- zijn spikkels in de zomer verliest doordat zijn veren afslijten?
- zich op de winterslaapplaatsen veilig voelt in een grote groep? Zo kan er altijd wel iemand op gevaar letten, terwijl de rest in slaap valt.
- na het neervallen op de slaapplaats zijn eigen slaapplekje opzoekt? Soms kiest hij nachtenlang voor dezelfde rietstengel!