Waarom plassen kikkers wanneer ze een rivaal willen verjagen?
In de tuinvijver van Onze Natuur-fan Tamara kwaken de kikkers erop los. In het midden van de vijver zit een nogal dominant mannetje, dat botweg op elke naderende soortgenoot springt om zijn territorium te verdedigen. Telkens dit gebeurt, komt er een fonteintje water uit zijn achterste. Hoe zit dat?
Eerst en vooral moet je weten dat kikkers niet alleen ademen via hun huid, maar dat er behalve zuurstof ook water doorheen kan. Hun huid is met andere woorden permeabel, wat maakt dat ze vatbaar zijn voor uitdroging. Daarom zal je kikkers steeds in een vochtige omgeving of in de buurt van een vijver of poel aantreffen. Anderzijds moeten ze ook vermijden dat ze, als ze lange tijd in het water liggen, zichzelf helemaal volzuigen als een spons. Dat doen ze door regelmatig een fikse hoeveelheid waterige urine uit te scheiden. Zo brengen ze hun interne vochtbalans weer op peil.
Een volle blaas is echter niet de enige reden waarom kikkers plassen. Ze gebruiken het ook als een natuurlijk verdedigingsmechanisme wanneer ze zich niet helemaal op hun gemak voelen, bijvoorbeeld bij stress, angst of de dreiging van een roofdier. Een hongerige blauwe reiger die een straal kikkerpis in zijn bek krijgt, zal in een reflex zijn vers gevangen hapje weer uitspuwen – of dat is althans de verwachting van de kikker in kwestie. Met de geur van de urine kan hij bovendien zijn eigen geur maskeren om op die manier te ontsnappen aan een gewisse dood. De kikker die plast om zijn rivalen uit de vijver te verjagen, haalt dit koude kunstje dus uit omdat hij zich door hen bedreigd voelt.
Wie al ooit een kikker opgepakt heeft, kan hier vermoedelijk van meespreken: de kans is groot dat hij een plasje op je handen achterlaat voor je hem weer voorzichtig neerzet en zijn weg verder laat zetten. In de ogen van een kikker ben jij namelijk een potentiële predator die het op zijn billetjes gemunt heeft! Geen zorgen, kikkerurine is niet gevaarlijk – tenzij je met een giftige soort te maken hebt. Een twintigtal seconden je handen wassen met zeep is wel aan te raden, omdat er bacteriën in de urine zitten die via kleine wondjes in je bloedsomloop kunnen terechtkomen. Een kikker oppakken doe je dus maar beter niet. Niet alleen is het erg stresserend voor het dier, maar aan je handen zitten ook vuil, vet en zeepresten, die de doorlaatbare huid van de kikker kunnen verstoppen en zo zijn toegang tot water en zuurstof blokkeren.
Wist je trouwens dat kikkers en padden als enige dieren – voor zover bekend – in staat zijn om vreemde voorwerpen uit te plassen? Dat ontdekten Australische wetenschappers van de Darwin University eerder toevallig toen ze wilde kikkers volgden met een geïmplanteerde gps-chip, die vreemd genoeg vaak in de blaas van de dieren verzeild raakte. De blaas reageerde op het vreemde object door uit te zetten, het zendertje te omhullen met blaasweefsel en vervolgens in de blaas te trekken zodat het met de urine mee naar buiten kwam. Toen de onderzoekers nadien het experiment herhaalden met een kleine kraal, leverde dat hetzelfde resultaat op: binnen enkele weken plasten ze de kraal weer uit.
Stuur jouw vraag in
Heb jij je altijd al afgevraagd of er ook zwarte bloemen bestaan, waarom een specht geen hoofdpijn krijgt en of vissen ook scheten laten? De redactie van Onze Natuur gaat op zoek naar serieuze antwoorden op originele vragen. Heb je een idee? Stuur jouw vraag in via ons contactformulier en wie weet prijkt het antwoord binnenkort op deze pagina!
Stel je vraag
