10 weetjes die bewijzen hoe bijzonder kikkers zijn

20 maart 2021

Op dit moment trekken kikkers, padden en salamanders naar hun geboortepoel om zich voort te planten. Je herkent ze misschien wel snel, maar wat weet je nog meer over het boeiende leven van onze amfibieën? Hier zijn tien gekke anekdotes waarmee je kan uitpakken bij al je (natuur)vrienden.

1. Heikikker wordt smurf

Oké, die titel moet je niet al te serieus nemen, maar nu zie je wel een blauwe smurf voor je. En dat is exact wat mannelijke heikikkers doen in maart: ze kleuren felblauw! Het is hun speciale verleidingstechniek om een vrouwtje te verleiden. Helaas, een blauwe kikker zal je niet snel in je eigen tuin spotten want daar komt deze kikkersoort niet voor. Bovendien vertonen heikikkermannetjes dit gedrag maar enkele dagen per jaar. ​

2. Kikkers eten met hun ogen

Toegegeven, wij mensen doen dat soms ook, figuurlijk dan. Kikkers daarentegen gebruiken letterlijk hun ogen om voedsel te verwerken. Hoewel ze wel voorzien zijn van een set tanden, gebruiken ze hun gebit niet om te kauwen. Die dienen enkel om hun verse insectenvangst vast te houden. Om dat lekkere hapje effectief door te slikken, gebruiken ze een bijzondere techniek: ze knipperen met hun ogen en trekken zo het voedsel tot in hun slokdarm. Denk dus maar twee keer na als je denkt dat een kikker net veelvuldig naar jou heeft geknipoogd. Hij was gewoon gulzig!

3. Kikkers ademen via hun huid

Kikkers leven zowel op het land als in het water. Wanneer ze kopje onder gaan gebruiken ze niet hun longen maar wel hun huid om te ademen. Hun zeer dunne vel is zo goed doorbloed dat het zuurstof rechtstreeks uit het water kan opnemen. Op die manier kan een kikker, die zich tijdens de wintermaanden ingraaft in de modder, maandenlang overleven zonder te stikken. Een handige eigenschap waar veel duikers jaloers op zijn!

4. De geelbuikvuurpad keert vijanden zijn buik toe

Van veraf lijkt de geelbuikvuurpad niet zo bijzonder … tot hij je zijn buik toekeert! De felgele kleur op zijn voorkant gebruikt hij als verdedigingsmechanisme. De Unken-reflex, het gedrag waarbij hij zijn rug buigt om zijn buik te tonen, schrikt vijanden af. Felle kleuren staan in de natuur namelijk synoniem voor gevaar.

Deze pad vormt daarop geen uitzondering. Wanneer hij in het nauw gedreven wordt, scheidt hij een gif uit met een onaangename geur om zijn concurrent weg te jagen.

5. Vroedmeesterpad is superpapa

In de natuur is het niet ongewoon dat vaders hun jongen grootbrengen. Ook bij de vroedmeesterpad is dat het geval. Aangezien vrouwelijke vroedmeesterpadden als enige soort hun eieren niet in het water leggen, is het de taak van de mannetjes om de eieren uit te broeden. Hij pikt de eieren op, wikkelt ze rond zijn achterpoten en draagt ze mee tot ze uitkomen. Dan laat hij de kikkervisjes in het water vallen. Meneer vroedmeesterpad kan trouwens tot wel drie legsels (van verschillende wijfjes) per keer meezeulen. Echt trouw is hij dus niet, maar wat een krachtpadser!

6. Groene kikkers brengen hybride kinderen voort

Het komt zelden voor dat twee verschillende kikkersoorten kleine kikkervisjes voortbrengen, tenzij het om groene kikkers gaat. De poelkikker (kleine groene kikker) en de meerkikker (grote groene kikker) kunnen zich perfect voortplanten. Ze brengen hybride kikkersoorten (kleptonen) voort die op hun beurt nieuwe kruisingen ter wereld zetten. Als bedreigde soort is het een slimme strategie om hun voortbestaan te verzekeren. Zo kunnen ze uit een grotere vijver vissen in hun zoektocht naar een partner en een eventuele afname van leefgebied makkelijker opvangen. 

7. Kikkers springen 20 keer verder dan hun eigen lengte

Kikkers doen aan verspringen, maar op een heel ander niveau. Ze kunnen namelijk 20 keer zo ver springen als hun eigen lengte. Wat is hun geheim? Het zijn hun superelastische pezen waarmee ze alle verspringrecords breken. Net voor ze hun sprong wagen, trekken ze al hun spieren samen en strekken ze hun pezen zo ver mogelijk uit. De opgehoopte energie die daarbij vrijkomt, stelt kikkers in staat om zo ongelooflijk ver te springen. Hun (verhoudingsgewijs) enorme voeten helpen daar zeker ook bij. ​

8. Kikkers leggen niet één maar duizenden eieren per keer

Kikkers en padden breken nog veel meer records. De rode kikker kan tot 4.500 eieren per keer leggen. De gewone pad legt gemiddeld 5.000 à 10.000 eieren per jaar. Maar waarom zo veel? De overlevingskansen van de kleine dikkopjes liggen heel laag. Als ze pasgeboren en hulpeloos zijn, kunnen ze zich niet verdedigen tegen de talrijke roofdieren zoals vissen, vogels en waterinsecten. Bovendien is er niet altijd voldoende voedsel in de vijver te vinden om al die kleine kikkervisjes te voeden. Aangezien het dikkopje alleen kieuwen heeft, is het ook bijzonder kwetsbaar voor waterverontreiniging en voor het opdrogen van vijvers en poelen. Als je dan weet dat het makkelijk 4 maanden duurt tot ze volwassen zijn, is het duidelijk: slechts een klein aantal van de duizenden eitjes groeit uit tot een volwassen kikker of pad.

9. Amfibieën beschikken over een ingebouwde verjongingskuur

Wij zouden een fortuin betalen om onze huid elke dag van het jaar fris en jong te houden. Amfibieën hebben daar een ander trucje voor. Je hebt vast al gehoord of gezien hoe slangen hun oude huid afwerpen, maar wist je dat kikkers en padden ook vervellen? Ze vernieuwen regelmatig de bovenste lagen van hun huid. En hun oude huid … die eten ze zelf op. Hij zit namelijk boordevol nuttige alkaloïden.

10. Kikkerbotten en boomstammen lijken op elkaar

De winterslaap is een cruciale periode voor kikkers omdat hun beenderen tijdens hun slaap de tijd krijgen om te groeien en sterker te worden. Elke winter krijgen hun botten een extra laagje. Het is zelfs mogelijk om aan de hand van het aantal lagen de leeftijd van een kikker te achterhalen, precies zoals de cirkels van een boomstam.

Meer over

Gerelateerde artikels